Omdat er niet vaak over gesproken wordt, zou je bijna denken dat het maar zelden voorkomt maar niets is minder waar. Heel wat zwangerschappen gaan helaas verloren; een erg pijnlijk en vaak ook eenzaam moment voor ouders die ermee te maken krijgen. Maar je bent niet alleen en soms kan er samen over praten de pijn een beetje verzachten.
Uit data van onze Isala deelneemsters blijkt ook dat bijna 17% een miskraam had bij de eerste zwangerschap, 15% bij de tweede zwangerschap, 19% bij de derde zwangerschap en bijna 27% bij de vierde zwangerschap.
Dit klopt met de data uit de literatuur: van alle ‘vastgestelde’ zwangerschappen loopt gemiddeld 10-15% uit op een miskraam. De leeftijd van de moeder is de belangrijkste risicofactor: de kans op een miskraam is circa 10% voor vrouwen tussen 20 en 42 jaar, maar meer dan 50% voor vrouwen van 42 jaar (Wikipedia). Naar schatting krijgt een kwart van alle vrouwen er ooit één. Als je een miskraam hebt gehad, ben je dus echt niet alleen. Ook ik had bij mijn derde zwangerschap, toen we al twee gezonde kinderen hadden, een miskraam. Dit werd bij de eerste echo op 9 weken ontdekt: het vruchtje was wel groot genoeg, maar het hartje klopte niet. Omdat het vruchtje niet spontaan afkwam en we bijna op vakantie gingen en ik niet plots in het buitenland geconfronteerd wilde worden met de soms hevige bloedingen die gepaard gaan bij een miskraam, koos ik voor een curettage de dag na de ontdekking. Een curettage is een ingreep onder narcose, maar kan meestal gewoon in de dagkliniek.
De oorzaak van een vroege miskraam is bijna altijd een aanlegstoornis of chromosoomafwijking. Er is iets niet in orde met het vruchtje en de natuur zoekt de beste oplossing: het vruchtje groeit niet verder en wordt ‘afgestoten’ door je lichaam. Meestal zijn de oorzaken van miskramen geen erfelijke afwijkingen, zodat er geen gevolgen zijn voor een volgende zwangerschap. Een eerste miskraam is ook meestal geen reden voor verder onderzoek. Ook onderzoek na meerdere miskramen levert slechts zelden een duidelijke verklaring voor de miskramen op. Maar hoewel het rationeel goed is ‘van de natuur’ dat zwangerschappen spontaan worden stopgezet als er iets ernstig mis is, valt elke miskraam emotioneel zwaar, ook als je al twee gezonde kinderen hebt zoals bij ons. Je hebt immers al vaak een aantal weken toekomstplannen zitten maken hoe dit nieuwe kindje en je uitgebreide gezinnetje eruit gaan zien.
Kan je een miskraam voorkomen? Jammer genoeg niet. Uiteraard kan je best zo gezond mogelijk proberen te leven als je zwanger wil worden of eens je weet dat je zwanger bent: gezond eten, geen alcohol drinken, niet roken, etc. Ook wordt aan elke vrouw die (opnieuw) zwanger wil worden, aangeraden om dagelijks een foliumzuur in te nemen. Maar ook als je voorafgaand aan een miskraam geen foliumzuur hebt genomen, mag je je daar niet schuldig over voelen. Foliumzuur vermindert niet echt de kans op een miskraam, maar wel de kans op een kindje met een open rug.
Omdat vier op vijf miskramen ook voorkomen in de eerste 12 weken van de zwangerschap, zijn vaak nog niet veel mensen op de hoogte van je zwangerschap op het moment dat jij (en je partner) ermee geconfronteerd wordt (worden). Door het taboe en de emotionele pijn kan het moeilijk zijn om met je omgeving over het verlies van je zwangerschap te praten, wat een heel eenzaam gevoel kan geven. Omdat erover praten kan helpen om de miskraam een plaatsje te geven, vonden we dat deze gespreksstarter niet mocht ontbreken. Hou er echter wel rekening mee dat het mogelijk is dat dit een pijnlijk onderwerp kan zijn voor iemand in je gezelschap. Merk je dat iemand zich terugtrekt uit het gesprek, geef deze persoon dan de ruimte die hij of zij nodig heeft. Graag verwijzen we naar de Berrefonds website – ‘ik wil iemand uit mijn omgeving steunen’/’ik zoek steun of troost voor mezelf’- super mooie dingen van onze eigen Studio Maria, het communicatiebureau dat ook Isala mee ondersteunt.
Een tweetal maanden geleden had ik een miskraam op 12 weken. Een rationele denker zoals ik zou dat verlies wel snel te boven zijn. ‘Het is de natuur, het was nog vroeg in de zwangerschap,…’ Mijn hoofd begrijpt het maar mijn hart ligt in duizend stukken.
Lieve Elien,
Wat erg om te lezen. Als wetenschapper kunnen we je alleen maar een beetje troost en perspectief bieden met deze statistiek: miskramen komen veel vaker voor dan je misschien dacht en een eerder miskraam heeft doorgaans geen enkele invloed op je kansen bij een eventuele volgende zwangerschap. Als mens en als mama kunnen we alleen maar zeggen: gun jezelf tijd om met dit verdriet om te gaan. Bij een miskraam neem je immers ook afscheid van een toekomstdroom. Op het moment dat je een zwangerschap ontdekt, ben je meteen al een beetje ‘mama’ geworden. Je kijkt nieuwsgierig uit naar wat er komt en fantaseert over je kindje en je gezin. Bij een miskraam wordt ook dat je afgenomen, het is dus heel normaal dat je hart gebroken is. We wensen je heel veel liefde, begrip en aandacht toe in de komende periode. En we bedanken je oprecht om je verhaal hier te delen. Want alleen door dit soort thema’s beter bespreekbaar te maken, kunnen we evolueren naar een maatschappij met meer kennis, begrip en aandacht voor alle aspecten van de gezondheid van vrouwen. En daar horen miskramen jammer genoeg ook bij.
Heel veel warmte gewenst,
Het team van Isala
Ja :(. Een heel vroege wel. Bij de eerste echo was er duidelijk een vruchtje. Maar geen hartslag.
Jammer genoeg moest er ook een curettage gebeuren omdat het vruchtje niet vanzelf wou afkomen (ook nadat ik medicatie had gekregen om alles op gang te brengen).
Op 7.3 weken een goede echo gehad. Het hartje klopte goed en alles was in orde. Maandag na seksueel contact een beetje bloed verloren. Niks om ons zorgen over te maken, maar toch maar even op controle. Daar kreeg ik te horen dat ons kindje was gestopt met groeien en het hartje niet meer klopte… De hel! Daar lig je dan helemaal alleen… en ineens valt alles in elkaar. Alle dromen, alle wensen,… Pilletjes moeten nemen en thuis een “mini-bevalling” moeten doorstaan… ver het moeilijkste wat ik ooit in heel mijn leven heb moeten doen. En nu begint de emotionele verwerking. Liefst van al zou ik de hele dag in mijn bed blijven liggen en wenen… Ergens hoop ik snel weer zwanger te zijn, maar jezus die angst. Zo bang dat het niet meer gaat lukken, dat het weer een miskraam wordt, dat we deze hel nog eens moeten doorstaan…