Ik herinner me nog heel goed de virale tweet eind 2018 die voor mij echt een eye-opener was. “It’s so disgusting the way some girls complain about period pain on social media”. Wel 440.000 vrouwen van over de hele wereld reageerden terecht verontwaardigd, werkelijk hilarisch… en spaarden hem geen details. ”Zo herkenbaar, blijkbaar hebben we allemaal zo’n verhaal!” dacht ik. Toch zijn we het meestal nog steeds niet gewoon om in het openbaar te praten over de pijn, het opgeblazen gevoel en de stemmingswisselingen die gepaard gaan met menstruaties, en hoe dat allemaal ons leven zoveel ongemakkelijker kan maken.
Een gemiddelde vrouw brengt ongeveer 3000 dagen van haar leven menstruerend door – dat is meer dan 8 jaar in totaal! De maandelijkse bloeding en samentrekking van de baarmoeder zijn nodig om het opgebouwde slijmvlies van de baarmoeder maandelijks af te stoten indien er geen bevruchte eicel zich vasthecht. Terwijl dit bij sommige vrouwen weinig pijn veroorzaakt, heeft volgens een grote studie van de Amerikaanse Vereniging van Gynaecologen meer dan de helft van de vrouwen soms pijnlijke krampen.
Ook uit onze eigen Isala enquête blijkt dat liefst 89% van de vrouwen in België soms of altijd pijn ervaren tijdens hun maandelijkse bloedingen.
De impact van menstruaties op prestaties van vrouwen (thuis, op het werk, sociaal, academisch, enz.) wordt vaak onder het tapijt geveegd en blijft zwaar onderschat. Een studie in Nederland met bijna 43.000 vrouwen heeft aangetoond dat 38% van alle vrouwen niet in staat was om alle normale dagelijkse activiteiten uit te voeren tijdens menstruatie. Bij 85% werden er pijn en/of krampen vastgesteld en bij 77% psychische klachten en vermoeidheid. Deze cijfers zijn dus erg gelijklopend met onze Isala enquête. Activiteiten zoals academische prestaties kunnen hier ook onder lijden: medische studenten rapporteerden dat menstruatie hun studietijd (bij 76%), concentratie (bij 66%), groepsactiviteiten (bij 58%), examenprestaties (bij 52 %) en aanwezigheid bij bijvoorbeeld lessen en hoorcollege’s (bij 41%) beïnvloedde. Uit een BBC-onderzoek bleek ook dat meer dan de helft van de vrouwelijke werknemers menstruatiepijn had die hun werkprestaties beïnvloedde. Opvallend is ook dat bij de eerdere vermelde Nederlandse studie, slechts 20% van de vrouwen ziekteverlof had genomen wegens menstruatiepijn en het dan ook zo aan hun baas hebben verteld – meer dan de helft bleef vaag of gaf een niet-specifiek symptoom aan.
De fysieke klachten tijdens menstruatie hebben een wetenschappelijke benoeming – “dysmenorroe”. Bij dysmenorroe centreert de pijn zich in de buik, rug en benen, maar kan soms overal gevoeld worden in het lichaam. Dit moet niet noodzakelijk gepaard gaan met een ziekte of aandoening: het komt ook vaak voor bij gezonde vrouwen. Toch kunnen bepaalde afwijkingen voor extra menstruatiepijn zorgen, zoals endometriose (d.i. een aandoening waarbij weefsel dat normaal alleen voorkomt aan de binnenzijde van de baarmoeder ook aan de buitenzijde aanwezig is) en fibromen/myomen (goedaardige gezwellen in de baarmoederwand). Hypermenorroe (te veel bloedverlies) en polymenorroe (vaker dan normaal ongesteld worden) kunnen ook last veroorzaken. Verder kan je ook last hebben van mentale klachten vlak voor de menstruatie, ook gekend als “Premenstrueel syndroom (PMS)”.
Door de taboes rond menstruatie voelen meisjes en vrouwen vaak de nood om er geheimzinnig over te zijn. Dit zorgt ervoor dat menstruatieproblemen vaak te laat worden aangekaart. Als menstruatiepijn je persoonlijke of werkleven beïnvloedt, maak dan zeker een afspraak bij je gynaecoloog of huisarts. Vaak kunnen menstruatiepijn en PMS behandeld worden met geschikte anticonceptiepillen of ontstekingsremmers.
Gynaecologen pleiten er alsmaar vaker voor dat we niet moeten menstrueren. Lees ook dit recente artikel van De Morgen. ““Met hormonale contraceptie kan je de menstruatie zonder zorgen sterk verminderen of uitschakelen. De technologie is er, met een hormoonspiraal of door de pil door te nemen. Dat kan vanaf twee jaar na de eerste menstruatie, eerder loop je het risico dat de groei van het kind afremt”, aldus afgelopen weekend in het Amerikaanse magazine The Atlantic.
Dat met de hormoonspriraal je bloeding verminderd of uiteindelijke volledig stopt is in de praktijk blijkbaar slechts bij 20% van de vrouwen. En dat geld zeker niet voor iedereen! Meer bloedverlies en langere tijdsduur komt evengoed net zo vaak voor. En ja het klopt dat het gepromoot wordt door gynaecologen, maar dat is dus niet altijd terecht!!!
Wat helpt wel: gezonde levensstijl, veel bewegen, vit B6, voldoende (dus echt veel) calcium via voeding en eventueel ontstekingsremmers.
Dit is geen deelname aan het gesprek maar een ‘losse vraag’… Blijkbaar beperken jullie het onderzoek tot het vaginaal microbioom van vrouwen in de vruchtbare leeftijd…? (Spijtig dat dat niet expliciet vermeld wordt…dat jullie die keuze maakten) Werd die keuze gemaakt omdat jullie vooraf al uitgaan van de hypothese dat het vaginaal microbioom invloed heeft op vruchtbaarheid… én dat dàt het eigenlijke ‘onderzoeksdoel’ is ? Enne… werd er voor zover jullie weten al onderzoek gedaan naar het vaginaal microbioom nà de menopauze…? En de invloed van antibioticagebruik daarop ?
Mijn reactie hoeft niet op de site, maar wel alvast bedankt voor het antwoord.
Dag Kathleen,
Merci voor je reactie! Tijdens het Isala project onderzoeken we verschillende levensstijl- en omgevingsfactoren waarvan vruchtbaarheid er één is maar niet de volledige focus inneemt. Dit kan uiteraard in toekomstige projecten nog meer in detail onderzocht worden en zullen we dan steeds zo communiceren. Voor de eerste (grootschalige) fase van ons project hebben we geen rekening gehouden met de vruchtbare leeftijd van onze participanten omdat we juist al deze verschillende aspecten (zoals menopauze en antibioticagebruik) willen onderzoeken. Ik hoop dat ik hiermee je vragen heb kunnen beantwoorden.
Groetjes,
Sarah