Isala, the sequel: langer & meer dan alleen vagina

De afgelopen maanden hebben we met hulp van een robot en wel zes jobstudenten al het microbieel DNA uit de vaginale swabs gehaald van meer dan 3300 vrouwen, jullie, onze zo kostbare Isala participanten. Daarna hebben we — na wat we enkel een marathonsessie aan labowerk kunnen noemen — de stukjes genetische code van de bacteriën uitgelezen met een ‘sequencing’ toestel. Zo kunnen we met behulp van bioinformatica deze codes gebruiken om bacteriën te identificeren en te ontdekken wat de microbiële samenstelling is van jullie vagina! Dankzij de uitgebreide vragenlijst die jullie hebben ingevuld, kunnen we die data gaan koppelen aan informatie over jullie gezondheid, levensstijl, eetgewoonten, partners, etc. Ook worden uit de andere (roze) swab volop nieuwe lactobacillen en andere goede bacteriën gekweekt waardoor onze biobank nu al bijna 2000 nieuwe isolaten bevat.

Er was één belangrijk aspect dat we nog niet hadden meegenomen: de dynamiek van het vaginale microbioom.

Enter fase 2

We weten allemaal wel dat onze hormonen op en neer gaan doorheen onze menstruele cyclus en dat we ook niet elke dag even gezond eten of aan sport doen. Daarom vroegen we in fase 2 van Isala aan 275 vrouwen om zes vaginale stalen te geven over twee menstruele cycli. We hebben deze vrouwen zo divers mogelijk geselecteerd op basis van een complex wetenschappelijk algoritme van onze biostatistici en heel wat overleg met andere wetenschappers. Aan de hand van verschillende swabs over deze twee cycli willen we nog meer te weten komen over de invloed van anticonceptie, hormonen, voeding en persoonlijke hygiëne op het vaginale microbioom.

Zo denken we dat vooral oestrogeen en misschien ook progesteron een belangrijke invloed heeft op de vaginale lactobacillen. Maar zeker zijn we niet. Omdat deze hormonen in allerlei varianten in anticonceptiemiddelen zitten, kozen we daarom vrouwen met een verschillend gebruik van anticonceptie. Ook het microbioom van je partner kan een belangrijke rol spelen. En dan is er nog de invloed van voedingspatronen (zie onze eerdere blog post). Zo willen we weten of het eten van veel vezels en complexe koolhydraten, die normaal goede voedingsbronnen zijn voor de bacteriën in onze darmen, ook een invloed hebben op de vaginale lactobacillen. En omgekeerd of snelle suikers juist een schimmelinfectie kunnen verergeren. We onderzoeken ook het microbioom van het speeksel om te kijken of we daar effecten van ons eten, hormonen of levensstijl in terugvinden.

We hopen zelfs data te verzamelen voor een doorbraak in forensisch onderzoek. Daarom vragen we aan alle vrouwen in deze fase 2 om een speekselstaal en drie huidstalen (rond de mond, borst en lies) te doneren. Zo kunnen we deze vaginale, huid en speekselstalen als referentie gebruiken bij sommige onderzoeken naar seksuele agressie.

Meer dan voldoende enthousiasme, beperkt budget

Waarom we voor fase 2 slechts 275 vrouwen konden laten deelnemen en niet iedereen die wou (want jullie waren zo enthousiast, nogmaals, een dikke merci!), is puur om budgettaire redenen. We zeiden eerder al dat microbioomonderzoek enorm duur is waardoor we continu keuzes moeten maken. En omdat we in fase 2 een iets meer high-tech analyse (shotgun sequencing) gaan gebruiken, kost 1 staal meer dan 150 euro, zonder personeelskosten. Hopelijk kunnen we in de toekomst meer geweldige Isala-participanten includeren.