Regels volgen of doorbreken?

onderbroekje

Iets meer dan een maand geleden, op 28 mei, was het ‘International Menstrual Hygiene Day’. Eén dag van het jaar om ons meer bewust te maken van het belang van een goede menstruele hygiëne. Want als jij iemand bent die geplaagd (of gezegend) wordt met ‘die periode van de maand’, dan weet je dat die goede menstruele hygiëne tijd, energie en ook heel wat geld kost.

Als je erover nadenkt is het best wel bijzonder dat zowat de halve wereldbevolking in hun leven een aantal dagen per maand, elke maand, voor zo’n 40 jaar zich moet organiseren rond bloedverlies dat vaak ook gepaard gaat met andere lichamelijke klachten zoals bijvoorbeeld buik-, rug- of hoofdpijn. Er is dan ook een hele miljardenindustrie gebouwd rond allerlei middeltjes om personen met een menstruatie het ‘zo aangenaam mogelijk’ te maken. Het grootste deel van die markt wordt zoals verwacht ingenomen door allerlei variaties op maandverbanden, inlegkruisjes, tampons, … Ook in de vragenlijst die jullie hebben ingevuld, vroegen we hier naar. Zo’n 61% van onze Isala participanten gaven aan maandverband te gebruiken, 56% gebruikte tampons en 40% inlegkruisjes. Uit onze vragenlijst kwam ook dat bijna de helft van de Isala participanten verschillende producten gebruiken tijdens hun menstruatie (bijvoorbeeld ’s nachts maandverband maar overdag tampons).

Zo’n 61% van onze Isala participanten gaven aan maandverband te gebruiken, 56% gebruikte tampons en 40% inlegkruisjes.

In lijn met de algemene trend om duurzamer te gaan leven, komen de laatste jaren steeds meer duurzamere alternatieven op de markt ter vervanging van de wegwerp maandverbanden, inlegkruisjes en tampons, zoals bijvoorbeeld de menstruatiecup. Indien het je niet bekend zou zijn: de menstruatiecup is een soort ‘bekertje’ of kelkje van zacht kunststof, dat je inbrengt in je vagina en het bloed dat je verliest opvangt. Check binnenkort zeker onze gespreksstarter rond dit onderwerp. Bij de Isala participanten zagen we dat de menstruatiecup vrij populair was. Bijna 1 op 4 participanten gaf aan deze te gebruiken. Uit jullie antwoorden bleek ook dat andere herbruikbare alternatieven zoals wasbare maandverbanden, wasbare inlegkruisjes, speciaal menstruatieondergoed en sponsjes jullie niet (helemaal) onbekend zijn.

Naast het besparen van veel afval, kunnen deze herbruikbare menstruatieproducten je ook wat geld besparen op langere termijn. Want al is de initiële kost hoger, doordat die producten opnieuw gebruikt kunnen worden, heb je na een aantal cycli deze kost er uit. Zoals we hierboven al aangaven, kost een menstruatie ook heel wat geld. Een onderzoek met Amerikaanse vrouwen in 2019 schatte dat iemand met een menstruatie gemiddeld zo’n 12,05 euro per maand uitgeeft aan menstruatieproducten, wat neerkomt op een aardig bedrag van 144,6 euro per jaar of 5780 euro over je hele leven.

Menstruatie-armoede

Als je deze getallen hoort zal het je misschien niet verbazen dat er ‘menstruatie-armoede’ bestaat, dit wil zeggen dat sommigen niet voldoende geld hebben om menstruatieproducten aan te kopen, ook gekend als ‘period poverty’. In België is hier spijtig genoeg weinig onderzoek naar gedaan en is het dus moeilijk in te schatten hoe frequent menstruatie-armoede hier voorkomt. We kunnen wel naar onze buurlanden kijken, zoals bijvoorbeeld Nederland. Daar wordt er geschat dat ongeveer 1/10 personen met een menstruatie onvoldoende financiële middelen heeft om menstruatieproducten aan te kopen. Toch heel wat mensen dus.

Vandaar dat, ondanks het stigma dat hierrond nog steeds heerst, sommige moedige personen hier iets aan proberen te doen. Zo zijn er de afgelopen jaren veel protesten geweest rond de ‘tampontax’. Dit zijn de belastingen die geheven worden op menstruatieproducten. Tot 2018 werden tampons, maandverband, etc. in België onterecht gezien als ‘luxeproduct’ en was het BTW tarief hiervoor dus 21%. Dit is intussen verlaagd naar 6%. Al is dit lang niet genoeg om menstruatie-armoede te voorkomen. Het gebrek aan menstruatieproducten blijkt bijvoorbeeld nog steeds een belangrijke reden voor het missen van school. Daarom werd er in verschillende regio’s zoals het Verenigd Koninkrijk en enkele staten in de VS besloten dat tampons en maandverband gratis aangeboden moesten worden op middelbare scholen, hogescholen en universiteiten. Eerder dit jaar ging Schotland nog een stapje verder en besloten ze als eerste land ter wereld om aan alle personen die menstruatieproducten nodig hadden deze gratis beschikbaar te maken. Hopelijk volgen meerdere landen, waaronder België, dit mooie voorbeeld.

Ook enkele bedrijven die menstruatieproducten verkopen en NGOs starten mooie initiatieven om menstruatie-armoede te bestrijden. Zo heeft Organicup verschillende projecten lopen over de hele wereld in samenwerking met NGO’s zoals bijvoorbeeld WoMena en Freedom4Girls. Intimina werkt ook met deze laatste samen en steunt ook Period. Period. is een van de grootste organisaties die zich inzet om het taboe rond menstruatie te verbreken en menstruatie-armoede te verminderen. Dit zijn slechts enkele (inspirerende) voorbeelden. Check misschien eens of jouw vertrouwde merk van menstruatieproducten zich inzet voor het goede doel.

Als dit een probleem is dat jou nauw aan het hart ligt, zijn er verschillende organisaties in België, zoals bijvoorbeeld BruZelle, Moeders voor Moeders, Wereldmissiehulp of misschien je lokale Sociale kruidenier die je (als particulier of als organisatie) kan steunen met een (kleine) bijdrage of door maandverband te doneren.