Enkele weken geleden, op 11 februari 2020, vierden we de vijfde Internationale dag voor vrouwen en meisjes in de wetenschap. Een dag die vrouwen van vroeger en nu over heel de wereld erkent voor hun uitdagende kracht, verhelderende intelligentie en inspiratie voor toekomstige generaties vrouwen. Deze dag is ook een uitstekende kans om na te denken over het onevenwicht tussen mannen en vrouwen in wetenschappen. Want hoewel er op het niveau van de wereldbevolking ongeveer een evenwicht is, zien we dit niet weerspiegeld in de wereld van de wetenschappen.
“We celebrate the achievements of women known and unknown, remembered and forgotten, who have forged the way for those of us in science today, and to give an opportunity for children: girls and boys, to choose role models in science.”
– Princess Nisreen El-Hashemite, BSc MSc MD PhD
Je zou denken: “Waarom hebben vrouwen nog elk jaar een bijzondere dag nodig? Ze hebben al een Internationale Vrouwendag op 8 maart”. Wel, UNESCO en UN Women hebben deze dag in 2015 in het leven geroepen om de gelijke toegang tot wetenschap te stimuleren voor vrouwen en meisjes. Uit de meest recente gegevens van het UNESCO-instituut voor Statistiek blijkt dat minder dan 30% van de onderzoekers wereldwijd vrouwen zijn en dat vrouwen slechts 10% van topwetenschappers uitmaken. Sommige onderzoeken hebben zelfs aangetoond dat vrouwen in STEM-velden (Science, Technology, Engineering and Mathematics) minder publiceren, minder worden betaald voor hun onderzoek en het niet zo ver schoppen in hun carrière als hun mannelijke collega’s. Moeten we dan gewoon aannemen dat vrouwen niet zo slim en ambitieus zijn als mannen? Mmh, ik denk het niet! Heb je ons al ontmoet? We zijn fierce, flawless en klaar om elk stereotype te breken. Dus op de een of andere manier is het probleem toch complexer. Het is een combinatie van meisjes die van jongs af aan in stereotiepe beroepen worden geduwd, gender bias, seksuele intimidatie op de werkplek tot de potentieel carrière-blokkerende effecten van ouderwetse opvoedrollen.
Waarom zouden we allemaal aandacht moeten schenken aan gendergelijkheid in de wetenschap? Welnu, ik zeg graag dat dit een non-pink revolution is. Omdat, wanneer je de Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties bekijkt, we allerlei ‘wetenschapsproblemen’ tegenkomen die elk een impact op ons hebben. Dus wanneer één groep mensen (geslacht, leeftijd, cultuur, enz.) bepaalde wetenschapsdomeinen domineert, wordt het beeld beperkt tot hun perceptie van de werkelijkheid. Uiteindelijk kiezen de mensen die aan wetenschap doen, welke problemen ze eerst oplossen en hoe. Kortom: als je geen menstruatiecyclus hebt, kunnen we niet van je verwachten dat je weet hoe menstruatiekrampen aanvoelen en welke impact ze hebben op het dagdagelijkse leven van vrouwen. Of waarom het ontwikkelen van een veiligheidsgordel ter bescherming van zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen hoger op de lijst zou moeten staan dan de behandeling van kaalheid bij mannen.
Een divers team van getalenteerde onderzoekers brengt dus nieuwe inzichten, creativiteit en andere onderzoeksvragen met zich mee. Vrouwen uit het verleden en heden hebben gezorgd voor excellente innovaties en baanbrekend onderzoek en zijn nu al rolmodellen voor de volgende generaties. Daarom was deze dag een herinnering aan iedereen in de wetenschapswereld dat de inclusie van vrouwen en meisjes van cruciaal belang is voor de menselijke, economische en wetenschappelijke ontwikkeling. De deelname van meisjes en vrouwen aan wetenschap moet niet alleen versterkt en aangemoedigd worden maar ook gevierd worden op een dag als deze.