Stel dat je voor je vagina gezond kan eten. Beetje rare gedachte, niet? Maar alsmaar meer onderzoek toont aan dat voeding wel degelijk een effect kan hebben op je vaginale ecosysteem. Daarom besloten we om in het Isala onderzoek ook vragen te stellen naar je eetgewoonten.
Na maanden van allerlei complexe statistische analyses en berekeningen zijn er nu de eerste resultaten uit het Isala onderzoek: voeding speelt wel degelijk een rol in je vaginale microbioom. Op 11 februari, De Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap, kwamen we naar buiten met de preprint van dat onderzoek. Wat er dagelijks op je bord verschijnt, kan een invloed hebben op de verschillende bacteriën die in je vagina leven. We vonden zo diverse verbanden tussen het eten van bepaalde voedingsmiddelen en het vaginale microbioom van de Isala deelneemsters. Maar uiteraard zijn we nog heel voorzichtig met zo’n associaties want ze zeggen nog niets over oorzaak en gevolg. Vandaag kunnen we al een tipje van de sluier oplichten!
Zoals je ondertussen wel al weet, waren de vagina’s van een groot aantal deelneemsters gedomineerd door Lactobacillus bacteriën. Deze melkzuurbacteriën zijn op zichzelf dan wel onzichtbaar voor het blote oog maar het voordelig effect op de gezondheid van zowel jou als mij trekken we niet in twijfel. Misschien herinner je je nog dat 43.2% van de vrouwen die deelnamen aan het Isala project een vagina hadden die gedomineerd werd door de Lactobacillus crispatus bacterie.
Wat blijkt nu uit de grote berg van Isala resultaten? Het drinken van zoete dranken met veel suiker, denk bijvoorbeeld aan frisdrank en fruitsap, is gelinkt aan een daling van het aantal L. crispatus bacteriën in het vaginale microbioom. Een daling van L. crispatus is geen geweldig nieuws want het is de bacterie die het meest met een gezonde vagina wordt geassocieerd. Verder zien we dit ook bij vleesconsumptie. Bij het eten van vlees vonden we ook een stijging in Prevotella bacteriën. Wie vlees zegt, vraagt zich misschien ook meteen af hoe het nu met vis gesteld is. En ja hoor, vrouwen die enkel vis en geen vlees eten leken meer L. crispatus en verwante bacteriën te hebben. Ook het eten van veel groenten lijkt geassocieerd te zijn met een stijging van L. crispatus, mogelijks dankzij de vezels die aanwezig zijn in deze groenten.
En wat dan met gefermenteerde voeding, yoghurt en probiotica? Ook een belangrijke vraag want die leidt ons naar een ander hot topic van het lab (bekijk bijvoorbeeld het college of beluister de podcast door onze teamleidster Sarah Lebeer voor de Universiteit van Vlaanderen). Consumptie van probiotica in de afgelopen 24u vertoonde een associatie met een stijging van Lactobacillus gasseri. Deze bacterie wordt vaak teruggevonden in de darmen en komt regelmatig voor in probiotische producten omwille van gunstige effecten op de gezondheid. Maar we begrijpen nog niet goed hoe dat komt. Bacteriën kunnen wel via de darm en het perineum migreren naar de vagina, maar dat wil nog niet zeggen dat ze ook kunnen overleven en groeien in de vagina.
Waarom zijn we toch zo voorzichtig in ons taalgebruik? Omdat al die verbanden helemaal nog niet willen zeggen dat je met voeding ook echt je vaginale microbioom kan aanpassen. En onze bevindingen mag je al helemaal niet zien als voedinsgadvies. Zo vonden we bijvoorbveeld dat alcohol consumptie in de voorbije 24u een gunstige associatie had met de L. crispatus bacterie. Maar dat wil natuurlijk niet meteen zeggen dat je gigantische hoeveelheden van dat voedingsmiddel moet gaan consumeren, zeker niet zelfs. Er is immers eerder aangetoond dat alcohol dan weer een negatief effect blijkt te hebben op de bacteriën in je darmen, naast de vele andere gezondheidsnadelen. Eetpatroon, levensstijl en gezondheid hangen ook sterk aan elkaar. Zo zagen we een grotere diversiteit in het vaginale microbioom en minder lactobacillen bij hogere BMI. Maar ook nu weer, dat wil helemaal niet zeggen dat je moet gaan afvallen voor je vaginale microbioom. Love your body the way it is! 😊
Heb jij er ooit over nagedacht dat het mogelijk zou kunnen zijn dat bepaalde stofjes aanwezig in je voeding terechtkomen in je vagina en bovendien daar ook waargenomen kunnen worden aan de hand van nauwkeurige labotechnieken? Van een gek weetje gesproken! Dat het vaginale microbioom onderhevig is aan tal van factoren bleek al uit eerder onderzoek. Welke invloeden van buitenaf nu juist verantwoordelijk zijn voor die dynamiek wordt volop verder onderzocht in het labo van Professor Sarah Lebeer.
We dompelden je even onder in een toch wel vernieuwend en alsmaar actiever wordend onderzoeksveld (dat werd wel eens tijd 😊). Dit was alvast een kleine trip om het belang van voeding in het vaginale microbioom onderzoek te tonen maar we zijn zeker nog niet definitief geland. We staan opnieuw voor tal van uitdagingen die zeker en vast aandacht verdienen in en buiten het labo en we hebben er nog lang niet de buik van vol. 😉 Blijf zeker verder aan bo(o)rd om te volgen wat het Isala team nog in haar mars heeft!
Mijn naam is Isabel Erreygers. Twee jaar geleden kwam ik als student bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen al met veel plezier naar het labo van prof. Sarah Lebeer om mee te werken aan een interessant bachelorproject. Toen deden we onderzoek naar probiotica voor de luchtwegen en we werkten toe naar een beloftevolle neusspray!
Nu kan ik jullie, als KU Leuven student, met trots vertellen dat ik een hele fijne masterthesis mag volbrengen in hetzelfde labo én dan nog wel in het Isala team, onder begeleiding van prof. Sarah Lebeer, prof. Jan Michiels, dr. Irina Spacova en Sarah Ahannach! 😊 Opnieuw werd ik hartelijk verwelkomd en voelde de aangename sfeer als thuiskomen. Het pendelen tussen Leuven en Antwerpen is het meer dan waard en komt ten goede aan mijn time management en organisatie skills. Waar houd ik me dagelijks mee bezig in het labo? We nemen de bacteriën onder de loep die we via de vaginale swabs uit jullie vagina’s verkregen! Zo hopen we bijzondere eigenschappen van deze vaginabewoners te ontdekken. Zijn jullie ook zo nieuwsgierig naar wat voor eigenschappen dit zijn? Momenteel kijken we naar bacteriën die vitamines kunnen produceren. Wie weet vervang jij binnenkort de vitaminesupplementen die je inneemt wel door vitamines die door bacteriën worden geproduceerd. Hoe cool zou dat zijn!
Newsflash: ik mag jullie meedelen dat heel recent voor mij een beurs werd aangevraagd bij het FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek). Het behalen hiervan zou zeker en vast bijdragen aan het verderzetten van Isala’s dromen en verwezenlijkingen. What’s new? Het voorgestelde doctoraatsproject ligt volledig in de context van voeding, wat perfect aansluit bij mijn studiekeuze in ‘Voeding en Gezondheid’!