In een gezond vaginaal microbioom overheerst zo goed als altijd één van vier soorten van melkzuurbacteriën. Toevallig (of niet) behoren al deze soorten tot het bacteriegeslacht Lactobacillus. Dit geslacht is enorm divers, eigenlijk op het abnormale af: de soorten binnen dit geslacht verschillen veel meer van elkaar dan in eender welk ander bacteriegeslacht. Mocht een vergelijkbare situatie zich voordoen voor dieren, zouden we enkel spreken van bijvoorbeeld zoogdieren, en zouden er geen aparte termen bestaan voor kleinere groepen zoals carnivoren, buideldieren, primaten, … Dat zou vervelend zijn, want elk van deze kleinere groepen heeft een gedeelde evolutionaire geschiedenis en een aantal unieke kenmerken, wat maakt dat we ze graag als groep kunnen benoemen!
Hetzelfde is waar voor kleinere groepen van bacteriesoorten binnen het geslacht Lactobacillus. Daarom hebben wij, samen met een groot internationaal team van onderzoekers, Lactobacillus opgesplitst in 25 kleineren geslachten. Deze geslachten hebben elk hun unieke, specifieke kenmerken. Van het nieuwe geslacht Limosilactobacillus, bijvoorbeeld, leven alle gekende soorten in de darm van dieren. En de soorten van het nieuwe geslacht Fructilactobacillus leven vaak in insecten en houden van fruit als voedselbron.
Met een nieuwe publicatie in het vaktijdschrift voor de taxonomie van bacteriën (International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, of IJSEM) is de splitsing nu officieel. En aangezien de naam van een bacteriesoort bestaat uit de geslachtsnaam gevolgd door een soort-specifiek achtervoegsel (bv. Lactobacillus crispatus), verandert er nu een groot aantal soorten van naam. Zo zullen de bacteriën in je flesje Yakult voortaan Lacticaseibacillus casei heten in plaats van Lactobacillus casei. Gelukkig voor de voedingsindustrie beginnen de meeste nieuwe namen nog steeds met een L; zo kan Yakult bijvoorbeeld de afkorting L. casei blijven gebruiken.
Tot zo ver het grote nieuws. Maar…
De namen van vaginale lactobacillen veranderen niet
Het toeval wil, dat de vaginale species behoren tot de uitverkoren kleine groep die de naam Lactobacillus mag behouden. De reden daarvoor heeft alles te maken met de bacteriesoort Lactobacillus delbrueckii. Dat is niet enkel de bacterie die mee verantwoordelijk is voor het maken van yoghurt, maar ook de eerste soort van het geslacht Lactobacillus die officieel werd beschreven, al in 1901, door de Nederlandse microbioloog Martinus Beijerinck. Omdat de meeste vaginale lactobacillen nauw verwant zijn aan deze yoghurtbacterie en dus tot hetzelfde nieuwe geslacht behoren, blijven zij gewoon de naam Lactobacillus dragen. Of dat nu wil zeggen dat het eten (of zelfs smeren) van yoghurt – zoals sommige DIY blogs op internet aanbevelen – beter is voor je vaginale microbioom dan een flesje Yakult of andere probiotica, moet verder onderzoek nog uitwijzen. Wie weet zien we dat wel in de resultaten van Isala!
Lees je hier graag meer over? Check dan zeker ook onze EOS Wetenschap Blog
Let’s swab for the future!